Now Reading
Peleryna – ochrona przed deszczem czy eleganckie odzienie?

Peleryna – ochrona przed deszczem czy eleganckie odzienie?

Często kojarzą nam się ze strojem superbohaterów lub z plastikowymi turystycznymi ochraniaczami przed deszczem. Czy wiesz jednak, że klasyczna peleryna może być także idealnym dopełnieniem eleganckiej stylizacji? W dzisiejszym artykule opowiadamy co nieco o historii pelerynki – zapraszamy do lektury!


Skąd wzięło się to słowo?

Po angielsku peleryna najczęściej jest określana jako cloak. Słowo to może pochodzić od starofrancuskiego cloque oznaczającego „płaszcz podróżny”, jednak niektórzy badacze uważają, że powstało od słowa clocca, które z kolei wywodzi się ze średniowiecznej odmiany łaciny i oznacza „peleryna podróżna”, a nawet dosłownie „dzwon”. Określenie to powstało ze względu na kształt długiej peleryny, który przypomina właśnie dzwon. Nie trudno też się domyśleć, że cloak pochodzi z tej samej rodziny wyrazowej co clock, czyli zegar.


Istnieje również słowo cape, które często odnosi się do krótszej peleryny, podczas gdy cloak oznacza najczęściej dłuższą część garderoby. Jednak różnica pomiędzy tymi dwoma określeniami zaciera się i obecnie często używane są zamiennie.



Gdzie była noszona pierwsza peleryna?

Już starożytni Grecy i Rzymianie znani byli z noszenia peleryn. Greccy mężczyźni i kobiety nosili tzw. himation, czyli prostokątny płat grubszej tkaniny, zwykle wełnianej, którym owijano się jak szeroką płachtą. Było to okrycie wierzchnie, noszone najczęściej na chiton, czyli lnianą koszulę z krótkimi rękawami. Rzymianie zaś nosili pallium, które było czworokątne i spoczywało na ramionach właściciela.


peleryna

W późniejszym czasie peleryny nosiło się w Rzymie na różne sposoby – bywały krótkie, które kończyły się na wysokości ramion, ale także i dłuższe: do bioder, kolan lub kostek. Styl peleryny zależał od klasy i statusu właściciela.



Za odmianę peleryny należy uznać także togę, którą Rzymianie nosili jako symbol swojego obywatelstwa. Zakładali ją także sędziowie podczas sprawowania urzędu. Uważało się wówczas, że toga pochodzi od Numy Pompiliusza, drugiego króla Rzymu, następcy Romulusa.

Swego rodzaju pelerynę nosili również mezoamerykańscy szlachcice i elitarni wojownicy Imperium Azteków – nazywano ją tilmàtli. Symbolizowała wyższy status społeczny noszącego. Aztekowie nad wyraz cenili właściwy ubiór, ponieważ miał on wiele znaczeń. Na przykład tilmàtli o bardziej wyjątkowych barwach były zarezerwowane dla cesarzy czy wysokich rangą kapłanów.



Peleryny były także popularne w innych częściach świata. Dla najdawniejszych mieszkańców Ameryki Północnej peleryna były jednym okryciem górnej części ciała. Tak peleryny nosili również Szkoci i Arabowie w średniowieczu.


peleryna

Od kiedy peleryny chronią przed deszczem?

Trudno powiedzieć, kiedy głównym zadaniem peleryny stała się ochrona przed deszczem. Prawdopodobnie było to już w starożytnych Chinach, gdzie rolnicy wytwarzali peleryny ze słomy i trawy. Była to skuteczna ochrona przed złą pogodą w czasie pracy, jednak takie peleryny były sztywne i ciężkie. Z biegiem lat starano się udoskonalić technologię. Jednym ze sposobów produkowania lekkich, a jednocześnie przeciwdeszczowych peleryn były wcieranie oleju w jedwab. Były to jednak zabiegi podejmowane przez osoby, którym zależało na okryciu wierzchnim, chroniącym przed deszczem w czasie pracy w polu. Najwyżej urodzeni nie musieli się tym przejmować i nosili peleryny jako symbol swojego statusu.



Wzrost popularności peleryny

W średniowiecznej Europie peleryny stały się znacznie bardziej powszechne i nie były noszone wyłącznie przez obywateli o najwyższym statusie. Noszono je podczas zmagań wojennych na trudnym terenie czy w różnych jednostkach policyjnych. Zaprojektowano nawet specjalną pelerynę gazową, która dzięki swojej obszerności miała zapewniać ochronę przed deszczem żołnierzom niosącym nieporęczne maski gazowe używane w dwudziestowiecznych wojnach.


peleryna
Peleryna wojskowa

Popularnością w XVIII-wiecznej Wielkiej Brytanii cieszyła się także peleryna kardynalska. Szyta z podwójnie z wełnianej tkaniny w kolorze szkarłatnym była odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne. Później występowała także w innych kolorach.


W latach 90-tych XIX wieku noszono peleryny sięgające bioder, tzw. mantle. Zaczęto szyć je także z plisowanego szyfonu, koronki i tafty. W 1900 roku peleryny zostały niemalże całkowicie wyparte przez płaszcze, jednak do powszechnego użytku powróciły w latach 50-tych XX wieku jako bardzo codzienny strój. Wykonywano je wówczas z tweedu i moheru.


Peleryna operowa

Ciekawą odmianą peleryny jest peleryna operowa. Nazywa się tak oczywiście ze względu na zastosowanie – nosi się ją do opery. Sięgająca do kostek lub do podłogi, zazwyczaj luźno dopasowana peleryna operowa wykonywana jest z ciemnych, luksusowych tkanin. Często są to aksamit, jedwab lub satyna. Podszywa się ją kolorową, drogą tkaniną, przez co wygląda jeszcze dostojniej. Nosi się ją na elegancką suknię wieczorową lub na smoking. Stanowi doskonałą ochronę delikatnych materiałów, z których szyte są stroje wieczorowe. Są alternatywą dla płaszczy, które mogą niepotrzebnie zgnieść lub zasłonić strój.


peleryna
Bogato zdobiona peleryna operowa

Peleryna to naprawdę świetny dodatek do jesiennych stylizacji. Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie inspirujący i zachęcił Cię do wzbogacenia garderoby właśnie o pelerynę!

Czytaj więcej:

Kołnierzyk bebe: jak z Broadwayu przedostał się na wybiegi?

Płaszcz przejściowy – jak kupić płaszcz, który posłuży nam przez lata?

View Comment (1)

Leave a Reply

© 2019 Enfemine. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Regulamin i polityka prywatności Kontakt

Scroll To Top