Zarówno w rodzinie, jak i w firmie, cały czas stajemy w obliczu podejmowania decyzji. Czy to podczas tworzenia dalekosiężnych planów czy realizując codzienne, mniejsze zadania, decyzje towarzyszą nam cały czas. Nieodłączny jest więc też niepokój o ich słuszność. Czy aby na pewno podjęta przez nas decyzja była dobra? A jeśli dobra, to czy lepsza od innych?
Jak podejmujemy decyzje?
Aby racjonalnie podejmować decyzje, nad każdą powinniśmy się pochylić i przeanalizować sytuację. Pomocne w tego typu analizie są modele i schematy, które opierają się na analizie czynników wewnętrznych i zewnętrznych, dzięki czemu wiemy, jak wiele zależy od naszych starań, a ile jest nam narzucone. Jest to bardzo przydatne w podejmowaniu decyzji zarówno mniejszego, jak i większego kalibru.
Analiza SWOT – historia
Idealnym narzędziem do tego jest analiza SWOT – jedna z metod analizy strategicznej. Jej początki sięgają lat 50. i 60. XX wieku, kiedy to naukowcy i konsultanci biznesowi z Harvard Business School starali się wskazać sposoby poprawy procesów planowania strategicznego i unikania błędów w planowaniu. Nazwa tej metody to akronim angielskich słów Strengths, Weaknesses, Opportunities oraz Threats.
Czego dotyczą poszczególne elementy analizy SWOT?
– Strengths – mocne strony, czyli wszystko, co stanowi atut, zaletę, przewagę;
– Weaknesses – słabe strony: bariery, wady, słabości;
– Opportunities – szanse, czyli to, co stwarza szansę korzystnej zmiany;
– Threats – zagrożenia, czyli niebezpieczeństwo pogorszenia, zmiany na naszą niekorzyść.
W rodzinie analiza SWOT może mieć co najmniej dwojakie zastosowanie: dla każdej pojedynczej trudnej sytuacji lub dla ogólnej sytuacji rodziny. Warto dodać, iż mocne oraz słaby strony to tzw. czynniki wewnętrzne, czyli wszystko to, co zależy od nas samych. Natomiast szanse i zagrożenia to czynniki zewnętrzne, czyli wszystko, co pochodzi spoza rodziny. To rozgraniczenie jest niezwykle ważne w procesie podejmowania decyzji. (…)
Co jeszcze warto wziąć pod uwagę?
Osobną kategorię stanowią czynniki nieistotne strategicznie. Składają się na nią wszystkie elementy, których z jakichś powodów nie jesteśmy w stanie przyporządkować do żadnej z czterech kategorii analizy SWOT. Być może nie umiemy stwierdzić, gdzie pasują lub w danym momencie nie mają wpływu na analizowaną sytuację? Warto je jednak zapisywać pod tabelą – może któregoś dnia nabiorą znaczenia i znajdą swoje miejsce w którejś z kategorii? (…)
Analiza SWOT gotowa. Co dalej?
Z analizy SWOT mogą wynikać następujące scenariusze rozwoju:
- yscenariusz pesymistyczny – słabe strony pogłębią zagrożenia;
- xscenariusz realistyczny – mocne strony pozwolą przezwyciężyć zagrożenia, ale część słabości uniemożliwi wykorzystanie szans;
- zscenariusz optymistyczny – mocne strony pozwolą wykorzystać szanse.
Po co nam analiza SWOT?
Dzięki schematowi SWOT możemy podjąć próbę odpowiedzi na pytanie, lub znalezienia właściwego rozwiązania. Tak rozpisany schemat pozwala lepiej ocenić sytuację – kluczowe jest w nim na pewno uwzględnienie czynników zewnętrznych. Pokazują one, iż trudno jednoznacznie powiedzieć, że wszystko zależy od podejmowanych przez nas starań.
Zarówno w rodzinie, jak i w przedsiębiorstwie są przecież czynniki niezależne od nas. Czasem chcielibyśmy się od nich całkowicie odciąć, lecz nie ulega wątpliwości, że nie jest to możliwe. Co więc robić, aby nie zostać przez nie pokonanym? Tak jak wskazuje scenariusz realistyczny – musimy wykorzystywać swoje mocne strony, aby przezwyciężyć zagrożenia. Podejmowanie decyzji to często złożony proces, w którym należy pod uwagę wziąć wiele czynników. Trzeba przeanalizować dostępne dane, możliwe rozwiązania oraz konsekwencje, które niesie są sobą każda z rozważanych opcji. (…)
Analiza SWOT jest oczywiście tylko jedną z wielu propozycji, które pomagają w podejmowaniu decyzji. Jest jednak bardzo uniwersalnym narzędziem – można ją stosować zarówno w przedsiębiorstwie, jak i w rodzinie. A i w rodzinie może posłużyć zarówno do oceny ogólnej, jak i do analizy konkretnej, często trudnej sytuacji. Pomaga w podejmowaniu małych i dużych decyzji oraz może sprawić, że gdy w przyszłości pojawią się podobne problemy, będziemy mieli podstawę, która posłuży do ich rozwiązania.
Powyższy artykuł pochodzi z e-booka Enfemine „Rodzina – spółka z odpowiedzialnością”. Jeśli interesują Cię podobne treści i chcesz dowiedzieć się więcej, jak lepiej zorganizować funkcjonowanie swojej rodziny, a przy tym zyskać cenną wiedzę biznesową – ten e-book jest dla Ciebie. Sprawdź nasz sklep internetowy.