Now Reading
Matka natura – surowa pani z gór czy życiodajne schronienie?

Matka natura – surowa pani z gór czy życiodajne schronienie?

Matka natura

Ziemia od wieków była naszą żywicielką i schronieniem. Bywała łaskawa i płodna, ale również sroga i pozbawiona litości. Jej powab cieszył oczy zmęczonych pracą chłopów, tudzież wabił bardziej wrażliwych na swą maestrię artystów. Obcowanie z polską naturą to uczta niemal lukullusowa. Wśród oszałamiających dzieł sztuki brakuje jedynie piękna morskich krajobrazów, czego powodem były skomplikowane dzieje naszej historii. Niewielu artystów bywało nad Bałtykiem i niewielu uwieczniło owe spotkania. Pomimo to, przepych przedstawień przyrody, we wszystkich jej wymiarach, fascynuje nas, urzeka i budzi podziw. (…)


matka natura
Ferdynand Ruszczyc, „Ziemia”, 1898 r., Muzeum Narodowe w Warszawie

„Matka – obraz piękna”

W obrazach twórców, którzy przedstawieni są w e-booku „Matka-obraz piękna”, wybrzmiewa tęsknota za tym wszystkim, co natura uśmierza i ofiaruje. Człowiek w życiu instynktownie poszukuje potęgi i siły wyższej niż on sam. Ktokolwiek wybrał się w góry, czy stanął na brzegu rwącej rzeki, ten wie o czym mowa.


matka natura
Józef Chełmoński, „Kaczeńce”, 1908 r., Muzeum Narodowe w Warszawie

Oto harmonijna natura budzi w naszych malarzach najgłębsze pragnienia i uczucia. Także te pozytywne. Poczucie pełni, gdy patrzy się na idealnie stworzony świat bliskie jest temu, które towarzyszy nam, gdy widzimy, jak wspaniale urządza dom nasza matka. Przyroda dba o cykliczność w naszym życiu i żaden artysta nie może oprzeć się w swojej wrażliwości porównaniu z matką dbającą o celebrowanie najważniejszych dat, obyczajów, ale również o porządek dnia codziennego. To wszystko sprawiło, że tak wielu genialnych artystów uciekało na wieś, by zatrzymać na chwilę moment, w którym życie jest piękne, bez względu na nasze osobiste troski. (…)



Kwiaty jako symbol polskości

Każdy kto choć raz odwiedził skansen, kojarzy malownicze, wielobarwne kwiaty rosnące przy tradycyjnych drewnianych chatach. Przydomowy ogródek kojarzy nam się dzisiaj zarówno z pięknem, jak i użytecznością, lecz dla społeczności wiejskiej pełnił również inną ważną rolę. Wierzenia ludowe przypisywały roślinom niezliczone nadnaturalne moce. Służyły one temu, by nieść pomoc, leczyć rozmaite choroby, ochraniać przed nieszczęściami czy złymi duchami.


matka natura
Jan Stanisławski, „Kwitnące maki”, między 1883 a 1990, Muzeum Narodowe w Krakowie

Za ich pomocą rzucano również uroki, czary oraz klątwy. W XVIII wieku bezrolni chłopi o trzymywali w przydziale przyzagrodowe działki. Składały się one wówczas zwykle z warzywnika, zielnika, sadu oraz gaju, chociaż zielniki przez długi czas były wyłącznie domeną zakonów. Pod koniec XVII wieku w przydomowych wiejskich ogrodach zaczęły pojawiać się także elementy ozdobne. Wówczas popularność zdobywał zwyczaj tworzenia charakterystycznych dla polskiej wsi „przedogródków”, czyli ogródków przedokiennych. To właśnie rośliny sadzone w tych miejscach, miały największe znaczenie symboliczne i obrzędowe dla mieszkańców danego domu


matka natura
Jan Stanisławski, „Dziewanna”, 1997 r., Muzeum Narodowe w Krakowie

Matka natura nie tylko w malarstwie

Polscy twórcy uwielbiali motywy roślinne. Obrazy, rzeźby, polichromie, witraże, wnętrza, projekty kostiumów teatralnych ‒ ukwiecali co tylko się dało. Kwiaty to nie tylko symbole piękna, ale również ulotności. Szalenie urodziwe, lecz trudne w utrzymaniu. Warto zwrócić uwagę, że to właśnie motyw kwiecistej łąki jest typowym, sielankowym wyobrażeniem o polskiej wsi. Kwiaty w sztuce symbolizowały także, co oczywiste, szeroko pojętą kobiecości ‒ piękno, które warto podziwiać, lecz niekoniecznie posiadać, gdyż szybko więdnie, a jego czar pryska bezpowrotnie. Dla polskiej tożsamości, kultury i religijności kwiaty miały niebagatelne znaczenie.



Tekst powyższego artykułu został zaczerpnięty z e-booka Kaliny Witkiewicz „Matka obraz piękna” wydanego w Enfemine. Matka natura to tylko jeden z wielu obrazów matki opisywanych w e-booku! Jeśli znasz i kochasz polskie malarstwo, lecz jesteś ciekawa, jak na przestrzeni wieków przedstawiany był motyw MATKI – koniecznie sięgnij po tę publikację. Jeśli jednak nie jesteś stałą bywalczynią galerii sztuki, e-book będzie doskonałym przewodnikiem dla początkujących. Zawiera ponad 100 starannie wyselekcjonowanych reprodukcji obrazów i rysunków, które pozwalają spojrzeć na Matkę pod niekoniecznie oczywistym kątem…

View Comments (0)

Leave a Reply

© 2019 Enfemine. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Regulamin i polityka prywatności Kontakt

Scroll To Top