Sangwinik, choleryk, melancholik, a może flegmatyk? Znajomość typu osobowości może w znaczący sposób ułatwić Ci życie. Poznaj cztery typy osobowości i sprawdź, którą jesteś!
Typy osobowości
Wiedza o typach osobowości jest absolutną podstawą, jeśli chodzi o budowanie trwałych relacji interpersonalnych. O ile przez pewien czas życia może się nam wydawać, że wiedza o samym sobie, czy bliskich nam osobach nie jest aż tak ważna, o tyle staje się ona niezbędna w momencie budowania poważniejszych związków, zakładania rodziny, a nawet firmy! Dlaczego tak jest?
Dla każdego typu osobowości charakterystyczne są inne cechy, schematy postępowania, czy też cele i dążenia. Każdy z typów osobowości inaczej reaguje na konflikty czy sytuacje stresowe. Dostosowanie zadań i celów do typu osobowości poskutkuje znacznie lepszymi rezultatami w życiu prywatnym czy też zawodowym.
Typy osobowości w związku
Dość częstym zjawiskiem jest to, że w związki łączą się osoby o skrajnych typach osobowości – na przykład choleryk i flegmatyk. Nieświadomość różnic indywidualnych może rodzić wiele konfliktów i niedopowiedzeń, a w efekcie – głębokich zranień. Dopiero gdy dostrzeżemy te różnice i postaramy się zrozumieć sposób funkcjonowania bliskiej nam osoby czy siebie samego, będziemy w stanie wzmacniać relację, zamiast tkwić w niezadowoleniu.
Wiedza o typach osobowości jest kluczowa nie tylko w budowaniu związków, ale także w wychowywaniu dzieci. Gdy poznamy pewne mechanizmy działania typów osobowości, będziemy w stanie dopasować styl i metody wychowawcze do indywidualnych potrzeb naszych dzieci. Co więcej, rozpoznanie typu osobowości u dziecka, jest dla rodzica wspaniałą okazją do rozwijania w dziecku jego wrodzonych predyspozycji i zalet oraz do zwalczania przywar, które mogą okazać się barierą na drodze do szczęśliwego życia.
Teorie osobowości
Typy osobowości według Hipokratesa oraz Galena
Pierwszego podziału na typy osobowości dokonali Hipokrates oraz Galen. Hipokrates, grecki filozof twierdził, że zdrowie duszy i ciała człowieka zależy od harmonii czterech podstawowych płynów w organizmie ludzkim: krwi, flegmy, żółci czarnej i żółci żółtej. Żyjący pół wieku po Hipokratesie, Galen, głosił, że przewaga jednego z tych płynów określa pewne charakterystyczne cechy zachowania. Tym sposobem Galen, na podstawie dokonań Hipokratesa, wyodrębnił 4 rodzaje temperamentu (typów osobowości- terminy te stosuje się zamiennie). Nazwy typów osobowości pochodzą od dominującego w organizmie płynu.
Typy osobowości wg Hipokratesa i Galena to:
- Sangwinik (łac. sanguis – krew)
- Choleryk (gr. chole – żółć)
- Melancholik (gr. mélanos – czarny; chole – żółć, co daje – żółć czarna)
- Flegmatyk (gr. phlegma – flegma
Typy osobowości według Iwana Pawłowa
Kolejnym uczonym, badającym teorię osobowości, był rosyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla i przedstawiciel behawioryzmu psychologicznego – Iwan Pawłow. Pawłow znany jest przede wszystkim ze swojego słynnego eksperymentu, który stał się podłożem do sformułowania tezy o warunkowaniu klasycznym i rozwoju behawioryzmu. Ponadto, Pawłow zajmował się także badaniem układu nerwowego człowieka. Iwan Pawłow twierdził, że istnieją cztery rodzaje układu nerwowego, które warunkują temperament danej osoby. Na podstawie typologii temperamentów Hipokratesa-Galena, Pawłow opisał typy układów nerwowych charakterystycznych dla danych typów osobowości.
- Melancholik – osoba o słabym układzie nerwowym
- Choleryk – osoba o silnym układzie nerwowym. Charakteryzuje go brak równowagi między procesami pobudzania i hamowania.
- Flegmatyk – osoba o silnym układzie nerwowym. Charakteryzuje go równowaga między słabymi procesami hamowania i pobudzania.
- Sangwinik – osoba o silnym układzie nerwowym. Charakteryzuje go równowaga między silnymi procesami hamowania i pobudzenia.
Badaniami nad typami osobowości zajmowało się wielu naukowców, między innymi polski psycholog Jan Strelau, czy dobrze znany Carl Gustav Jung, który wyróżnił aż 16 typów osobowości. Powróćmy jednak do pierwotnego podziału temperamentów.
Jak rozpoznać typy osobowości?
Jeśli chcemy określić swój typ osobowości na podstawie dokonań Hipokratesa i Galena, musimy pamiętać, że istnieje wiele osób, które nie mają jednego, a dwa typy osobowości, które mogą się dopełniać, albo współistnieć w hierarchii (jedna osobowość będzie dominująca, a druga uzupełniająca). Istnieją następujące połączenia temperamentów:
- Sangwinik/choleryk
- Melancholik/choleryk
- Flegmatyk/melancholik
Niektórzy psychologowie twierdzą, że spotkać można osoby o połączeniu przeciwstawnych typach osobowości: sangwinik/flegmatyk, choleryk/flegmatyk. Jest to jednak kwestia dość sporna, nawet w świecie naukowym. Przyjrzyjmy się teraz charakterystycznym cechom czterech typów osobowości.
Typy osobowości: sangwinik
Sangwinik: cechy charakterystyczne
- Typowy ekstrawertyk
- Skoncentrowany na relacjach
- Dusza towarzystwa
- Uwielbia przebywać wśród ludzi
- Pragnie radości, uznania i uwagi
- Uwielbia być podziwiany
- Pragnie być lubiany
- Pragnie mieć wielu znajomych, choć relacje te nie muszą być głębokie
- Ma mnóstwo pomysłów, a realizuje niewiele z nich
- W pracy i w szkole skupia się na relacjach z ludźmi, a nie na obowiązkach
- Uwielbia spontaniczność
- Ma słabą pamięć do imion nazwisk, za to doskonale pamięta kolory czy ubrania
- Przeżywa częste huśtawki nastrojów
- Lubi zmiany i szybkie tempo życia
- Nie lubi monotonii, nie potrafi długo skoncentrować się na jednym zadaniu
- Do działania motywują go radość i uznanie
- Dziecko-sangwinik potrzebuje stałej obecności rodzica, który często będzie je doceniał
- Bywa spóźnialski i bałaganiarski
- Bywa gadatliwy i zapominalski
Sangwinik najbardziej pragnie radości i uznania!
Typy osobowości: choleryk
Choleryk: cechy charakterystyczne
- Naturalny lider
- Bardzo lubi szybkie tempo pracy
- Najważniejsza jest dla niego realizacja celu
- Pracuje sprawnie i niezwykle efektywnie, bo najbardziej pragnie realizować swoje cele
- W relacjach potrafi być nieprzyjemny, szczególnie wtedy, gdy nie może zrealizować swojego celu
- Uwielbia wyzwania
- Jego motto brzmi: „niemożliwe staje się możliwe”
- Bardzo potrzebuje szacunku (bycie przywódcą wiąże się z tą potrzebą)
- Choleryk może mieć niskie poczucie humoru (szczególnie w połączeniu melancholik/choleryk)
- Intuicyjnie podejmuje decyzje, a intuicja rzadko go zawodzi
- Gdy coś nie idzie po jego myśli, wpada w furię
- Niezwykle silnie reaguje na sytuacje stresowe i konfliktowe
- Gwałtownie okazuje swoje emocje
- Nie potrafi niczego przemilczeć
- Nie potrafi milczeć w konflikcie, torpeduje słowami
- Naturalny „rządziciel” (ujawnia się to już we wczesnym dzieciństwie)
- Lubi zmiany
- W relacjach boi się, że zostanie wykorzystany (bo sam jest osobą działającą niezwykle efektywnie)
Choleryk lubi szybkie tempo pracy, a najważniejsza jest dla niego realizacja celu!
Typy osobowości: melancholik
Melancholik: cechy charakterystyczne
- Perfekcjonista
- Skupia się na doskonałości, szczegółach i dokładności
- Doskonale wykrywa niedoskonałości i defekty, przez co często widzi świat w czarnych barwach
- Dąży do źródła danego problemu, towarzyszy mu głęboka chęć poznania prawdy dotyczącej danego zjawiska/danej sytuacji
- Uwielbia planowanie, organizację, dogłębne analizy
- Jest pracowity
- Lubi się uczyć i pogłębiać wiedzę
- W dzieciństwie nie przysparza rodzicom problemów w szkole, dziecko-melancholik zawsze będzie dążyło do spełniania celów, dokładnego odrobienia pracy domowej
- Bywa powściągliwy
- Często narzeka i marudzi
- Nie lubi niedoskonałości i chaosu
- Towarzyszy mu silna potrzeba porządku i poukładania rzeczy/spraw „po swojemu”, w przeciwnym razie bardzo źle funkcjonuje
- Towarzyszy mu głęboka potrzeba kontroli i bezpieczeństwa (kontrolę i bezpieczeństwo zapewnia sobie za pomocą dbania o porządek, ład, perfekcyjne wypełnienie planu)
- Pragnie budować głębokie relacje
- W relacjach stawia na jakość, a nie na ilość
Melancholik lubi planowanie i organizację. To typowy perfekcjonista!
Typy osobowości: flegmatyk
Flegmatyk: cechy charakterystyczne
- Typowy introwertyk
- Spokojny
- Towarzyszy mu silna potrzeba przemyślenia wszystkich spraw
- Najpierw myśli, potem mówi
- Dyplomata – potrafi wspaniale dogadywać się z ludźmi
- Potrzebuje spokoju w funkcjonowaniu
- Dobry słuchacz i przyjaciel
- Ostrożny w nawiązywaniu relacji
- Lubi monotonię i schematyczny sposób działania
- Nie lubi dużych zmian
- W sytuacjach stresowych blokuje się, szczególnie, gdy ktoś go pospiesza
- W rodzinie flegmatyk wprowadza stabilizację i ład
- Bywa bardzo uparty
- W kłótniach bywa mściwy i pamiętliwy
Flegmatyk to typowy introwertyk, który lubi analizować i wprowadzać w życiu ład!
Czy wiesz już którym typem osobowości jesteś? Jeśli tak, to niezwykle nas to cieszy, a jeśli nie, to zachęcamy do pogłębiania swojej wiedzy z dziedziny teorii osobowości! Przedstawione przez nas treści to jedynie kropla w morzu wiedzy o temperamentach. Mamy nadzieję, że ten artykuł dostarczy Ci motywacji do zagłębienie się w tę dziedzinę psychologii. Wiedza o samym sobie zaprocentuje w życiu Twoim i Twojej rodziny!